Kląskawka

Z Wikipedii

Kląskawka
samiec
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	drozdowate
Gatunek	kląskawka
Nazwa systematyczna
Saxicola rubicola
(Urquhart & Bowley, 2002)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Kląskawka (Saxicola rubicola) - mały ptak wędrowny z rodziny drozdowatych, zamieszkujący Europę oprócz jej północno-wschodniej części oraz zachodnią Azję i północną Afrykę. Ptaki z zachodu Europy i Afryki są osiadłe, pozostałe wędrują na niewielkie odległości (przelot w VIII-X i III-V), zimując na południu Europy i we wschodniej Afryce. W Polsce bardzo nieliczny ptak lęgowy, występuje tylko w południowej połowie kraju, stosunkowo najliczniej na Pogórzu Beskidzkim i Ziemi Przemyskiej. Stopniowo zwiększa liczebność, wykazując ekspansję z południa na północ.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Środowisko 3 Pożywienie 4 Lęgi 5 Systematyka 6 Status i ochrona 7 Zobacz też 8 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny

Samiec ma ciemną, brązowoczarną głowę i podgardle oraz wyraźne białe plamy na bokach szyi i ramionach. Grzbiet jednolicie ciemnobrązowy, kuper biały, czarno kreskowany. Pierś i boki intensywnie pomarańczowe, brzuch i pokrywy podogonowe szarobiałe. Skrzydła ciemne, również od spodu. Ogon czarny lub brązowoczarny. Samica ma podobny rysunek upierzenia, ale jest ubarwiona płowobrązowo, zdecydowanie mniej jaskrawo. Na wierzchu brązowo nakrapiana. Upierzenie młodych bardziej szare, mocniej nakrapiane. W porównaniu z pokląskwą, kląskawka ma okrąglejszą głowę i brak białej brwi nad okiem.

Rozmiary

dł. ciała ok. 12-13 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 18-23 cm

Waga

ok. 15-17 g

Głos

Wabi szorstkim, twardym "trak" i wysokim "fit". Dość monotonny śpiew składa się z krótkich, szczebiotliwych fraz zawierających chrzęszczące i gwiżdżące dźwięki. Śpiewa siedząc wyprostowana na gałęzi krzewu, poruszając skrzydłami i ogonem; czasami też w locie.

[edytuj] Środowisko

Suche łąki, wrzosowiska, step, wydmy, zarośla na brzegach górskich rzek, ruiny, wyrobiska, ugory i nasłonecznione zbocza. Preferuje tereny z krzewami, pojedynczymi drzewami, wysokimi bylinami. Zamieszkuje często krajobraz silnie zmieniony przez człowieka - nieużytki, przydroża, tereny ruderalne.

[edytuj] Pożywienie

Owady, jesienią również nasiona.

[edytuj] Lęgi

W ciągu roku wyprowadza dwa lęgi, pod koniec kwietnia i w czerwcu. Na południu zasięgu, gdzie są osiadłe, kląskawki mogą mieć 3 lub nawet 4 lęgi w ciągu roku.

Gniazdo

Na ziemi, w ukrytym, nasłonecznionym miejscu, pod osłoną gęstej roślinności.

Jaja i wysiadywanie

Samica składa 5-6 jaj bladobłękitnych, nakrapianych czerwonobrązowymi plamami jaj. Jaja są wysiadywane przez okres ok. 13 dni przez obydwoje rodziców.

Pisklęta

Pisklęta opuszczają gniazdo po 12-13 dniach. Jeszcze przez 2 tygodnie są dokarmiane przez rodziców, najpierw przez oboje, a potem tylko przez samca (gdy samica przygotowuje się do drugiego lęgu).

[edytuj] Systematyka

Dawniej systematyczna nazwa kląskawki brzmiała Saxicola torquata, później zmieniono ją na Saxicola torquatus (Linnaeus, 1766). Wyróżniano ok. 24 podgatunków. W roku 2002 na podstawie badań DNA niektóre podgatunki podniesiono do rangi gatunku.

I tak, obecnie wyróżnia się następujące gatunki:

• kląskawka Saxicola rubicola - dawniej Saxicola torquatus rubicola
• kląskawka syberyjska Saxicola maurus - dawniej Saxicola torquatus maurus (zamieszkuje północnowschodnie i wschodnie skraje Europy, południowo-wschodnie wybrzeże Morza Kaspijskiego po Bajkał, północno-zachodnią Mongolię, Tien-Szan, Kaszmir, Afganistan i północno-wschodni Iran)
• kląskawka przylądkowa Saxicola torquata - dawniej Saxicola torquatus torquata (zamieszkuje południową i subsaharyjską Afrykę, Madagaskar i Komory)
• kląskawka białogardła Saxicola tectes - dawniej Saxicola torquatus tectes (zamieszkuje Reunion)
• Saxicola dacotiae

W obrębie gatunku kląskawki Saxicola rubicola wyróżnia się 2 niepewne podgatunki (bardzo podobne z wyglądu, ale nieco różniące się na poziomie DNA):

• S. rubicola rubicola - występuje w zachodniej i południowej Europie, Maghrebie i w Azji Mniejszej. Ten podgatunek gnieździ się również w Polsce.
• S. rubicola hibernans - zamieszkuje Wyspy Brytyjskie i zachodnie wybrzeża Półwyspu Iberyjskiego.

[edytuj] Status i ochrona

Gatunek nie jest zagrożony wg danych IUCN (status LC - least concern).

W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą.

[edytuj] Zobacz też

• ptaki Polski

[edytuj] Bibliografia

• Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, PTPP "pro Natura", Wrocław 2003, ISBN 83-919626-1-X, s. 597-600
• Andrzej G. Kruszewicz Ptaki Polski. T. 2, Multico, Warszawa 2005, ISBN 83-7073-360-3, s. 87-88
• Ptaki Europy. Przewodnik ilustrowany, Świat Książki, Warszawa 2003, ISBN 83-7311-826-8, s. 294
• Lars Jonsson Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego, Muza SA, Warszawa 2006, ISBN 83-7319-927-6, s. 394
• Klaus Richarz, Anne Puchta Ptaki - Przewodnik, Muza SA, Warszawa 2006, ISBN 83-7495-018-8, ISBN 978-83-7495-018-3, s. 296
• (en) Wink, M., Sauer-Gürth, H., & Gwinner, E. (2002). Evolutionary relationships of stonechats and related species inferred from mitochondrial-DNA sequences and genomic fingerprinting. British Birds 95: 349-355. tekst w formacie PDF