Kampania o Gabon
Z Wikipedii
Kampania o Gabon, zwana też bitwą o Libreville – krótkotrwała kampania wojenna pod koniec 1940 r. pomiędzy wojskami Wolnej Francji oraz morskimi i lotniczymi siłami brytyjskimi, a siłami wiernymi Francji Vichy.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
Po ataku Niemiec na Francję i kapitulacji wojsk francuskich 22 czerwca 1940 r., w Wielkiej Brytanii zawiązał się Komitet Wolnej Francji pod przewodnictwem gen. Charles'a de Gaulle'a. Natomiast w południowej części Francji powstało marionetkowe państwo francuskie zwane Francją Vichy, na czele którego stanął marszałek Philippe Pétain. Gubernatorzy francuskich kolonii w Afryce opowiedzieli się po różnych stronach. Georges Pierre Masson, gubernator Gabonu we Francuskiej Afryce Równikowej, okazał się zwolennikiem rządu Vichy. W tej sytuacji gen. de Gaulle postanowił opanować zbrojnie tą kolonię. 8 października przybył do Doula w pobliskim Kamerunie, gdzie spotkał się ze sztabem swoich wojsk. 12 października został zatwierdzony plan kampanii przeciwko wojskom Vichy w Gabonie.
[edytuj] Siły obu stron
Wojska Wolnych Francuzów
- Piechota – d-ca płk Philippe Marie Leclerc
- Grupa "Dio" (Groupement "Dio") – d-ca kpt. Louis Dio
- część 4 batalionu piechoty – d-ca por. Raymond Dronne
- część 1 kompanii czołgów (czołgi Hotchkiss H-39)– d-ca por. Jean Volvey
- bateria artylerii (działa 75 mm) – d-ca kpt. Jean-Claude Laurent-Champrosay
- Grupa "Parent" (Groupement "Parent")
- część 1 batalionu piechoty – d-ca kpt. Guy Baucheron de Boissoudy
- część batalionu Point d'Appui de Pointe-Noire – d-ca por. Duclerc
- część 1 batalionu strzelców morskich – d-ca EV. Le Bourgeois
- część d'Artillerie Coloniale de Pointe-Noire – d-ca por. Lucciani
- Grupa "Delange" (Groupement "Delange") – d-ca mjr Raymond Delange
- część 1 batalionu piechoty – d-ca mjr R. Delange
- Grupa "Koenig" (Groupement "Kœnig") – d-ca płk Marie Pierre Kœnig
- część 13 półbrygady Legii Cudzoziemskiej – d-ca płk M. P. Koenig
- Grupa "Dio" (Groupement "Dio") – d-ca kpt. Louis Dio
Łącznie siły te liczyły ponad 1 tys. żołnierzy.
- Siły morskie – d-ca kpt. Georges Thierry d'Argenlieu
- awizo "Savorgnan de Brazza"
- awizo "Commandant Dominé"
- statek handlowy "Casamance"
- Siły lotnicze
- Lotnicza grupa bojowa n°1 FAFL – d-ca Lionel de Marmi
Wojska Francji Vichy – d-ca gen. Marcel Têtu
Łącznie liczyły ok. 4 tys. żołnierzy
[edytuj] Przebieg działań
27 października oddziały wojskowe Wolnych Francuzów pod dowództwem płk. Philippe'a Marie Leclerca przekroczyły granicę z Gabonem. Z terytorium Kamerunu nacierała Grupa "Dio", zajmując miejscowość Mitzic, a następnie kierując się na południe. Grupy "Parent" i "Delange" atakowały z obszaru Kongo w kierunku północnym. 5 listopada skapitulował vichystowski garnizon Lambarene. Tymczasem Grupa "Kœnig", przewożona statkiem handlowym "Casamance", wylądowała w nocy w Pointe La Mondah, po czym skierowała się na Libreville. Jednocześnie toczyły się działania na morzu, gdzie wraz z okrętami francuskimi działały brytyjskie siły morskie pod dowództwem adm. Andrewa Cunninghama. 8 listopada brytyjski slup HMS "Milford" podczas patrolowania wybrzeża Gabonu zatopił francuski okręt podwodny "Poncelet". 9 listopada brytyjskie samoloty Westland Lysander zbombardowały lotnisko w Libreville. Wojska Wolnych Francuzów, po dotarciu do stolicy Gabonu, napotkały silny opór, ale ostatecznie zajęły miasto. W tym czasie siły morskie, w tym kanonierka kolonialna "Savorgnan de Brazza", zaatakowały okręty Vichy, zatapiając bliźniaczą kanonierkę kolonialną "Bougainville". 12 listopada poddały się w Port Gentil ostatnie oddziały wierne rządowi Vichy pod dowództwem gen. Marcela Têtu. Gubernator G. P. Masson popełnił samobójstwo, a jego miejsce zajął nowy urzędnik z nadania gen. Ch. de Gaulle'a. Na stronę Wolnych Francuzów przeszła mniejsza część żołnierzy Vichy, zaś reszta została internowana do końca wojny w obozie w Brazaville w Kongu.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Skład wojsk Wolnych Francuzów i historia operacji gabońskiej (jęz. francuski)
