Incompatibilitas
Z Wikipedii
Incompatibilitas ("niepołączalność") - zasada niełączenia określonych funkcji publicznych. Zasada ta odnosi się zarówno do funkcji pełnionych w administracji rządowej, jak i samorządowej.
[edytuj] Incompatibilitas w I Rzeczypospolitej
W I Rzeczypospolitej zasada incompatibilitas miała szczególnie na celu zapobiegać skupianiu w jednym ręku dwóch lub kilku intratnych urzędów np. nie wolno było piastować urzędu kanclerza będąc starostą, wojewodą lub kasztelanem. W praktyce zakaz taki jednak był często omijany. Nieprzestrzeganie tej zasady było częstą przyczyną sporów i zadrażnień między szlachtą, królem oraz dygnitarzami kumulującymi owe urzędy.
Postanowienia o incompatibilitas w I Rzeczypospolitej:
- Łączenie urzędu ziemskiego z urzędem starosty 1422
- Łączenie dwóch urzędów ziemskich
- Łączenie urzędu wojewody z urzędem starosty 1454
- Łączenie urzędu kanclerza z urzędem starosty albo wojewody albo kasztelana albo biskupa jednej z większych diecezji (gnieźnieńska, krakowska, warmińska, płocka, kujawska - dla kanclerzy wywodzących się z duchowieństwa)
- Łączenie urzędu wojewody lub kasztelana z urzędem starosty 1538
- Łączenie dwóch starostw grodowych 1562-1563
[edytuj] Incompatibilitas współcześnie
Zasada niełączenia pewnych funkcji publicznych została określona w art. 102, 103 i 107 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997. Zgodnie z tymi przepisami zasadę incompatibilitas należy postrzegać w dwóch aspektach:
- formalnym - wyrażoną jako zakaz łączenia mandatu poselskiego lub senatorskiego z funkcjami państwowymi,
- materialnym - wyrażoną jako zakaz podejmowania czy też wykonywania określonej działalności gospodarczej.
Pozostałe przypadki zasady incompatibilitas wynikają wprost z ustaw ustrojowych.
[edytuj] Incompatibilitas w Unii Europejskiej
Zasada incompatibilitas znalazła również zastosowanie w przypadku posłów do Parlamentu Europejskiego - Eurodeputowany nie może być członkiem rządu państwa członkowskiego ani członkiem, urzędnikiem lub funkcjonariuszem organów Wspólnot Europejskich.
