Hieronim Hilary Łabęcki
Z Wikipedii
Hieronim Hilary Łabęcki herbu Łabędziogrot (ur. 12 maja 1809, Warszawa - zm. 22 stycznia 1862, tamże) - historyk polskiego górnictwa i hutnictwa, leksykograf.
Łabęcki był synem znanego adwokata warszawskiego, Antoniego, nobilitowanego w 1818 roku, i Ewy z Wołowskich. Oboje rodzice pochodzili ze znanych rodzin frankistowskich, które przyjęły chrzest w 2.poł. XVIII wieku. Przodkiem Łabęckich był Moszko z Podhajec, zwany później Tomasz Eleazariusz Łabęcki, zaś Wołowscy wywodzą się od Szlomy z Rohatyna, syna Eliasza Szora (szor- w języku hebrajskim wół). Szloma przybrał po chrzcie miano Łukasz Franciszek Wołowski.
Hieronim ukończył Liceum Warszawskie, po czym studiował najpierw filozofię, potem prawo na UW. Dyplom magisterski obojga praw uzyskał w roku 1829 i podjął pracę w ministerstwie górnictwa Kongresówki. Brał udział w Powstaniu Listopadowym w stopniu porucznika artylerii, po klęsce powstania przebywał dwa lata na emigracji, odwiedził Anglię, Niemcy, Czechy i inne kraje z rozwiniętym górnictwem, uzupełniając swą wiedzę fachową. Po powrocie do Polski w r. 1833 zaczął karierę w administracji rządowych zakładów górniczych i hutniczych, gdzie pod koniec życia piastował funkcję dyrektora krajowego, i zdobył wielkie zasługi dla rozwoju tych gałęzi przemysłu w Królestwie Polskim. Kierował 5 kopalniami węgla, 28 kopalniami rudy żelaznej i kilkunastoma hutami stali i cynku, mając pod sobą ponad 3400 pracowników.
Łabęcki był także zasłużonym badaczem historii i prawodawstwa górniczego, znawcą mineralogii i geologii. Opublikował ok. 50 prac z tych dziedzin, był członkiem-korespondentem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego i Deutsche Geologische Gesellschaft.
Jako jeden z pierwszych potomków rodzin frankistowskich zerwał z tradycją zawierania małżeństw tylko w gronie tych rodzin i poślubił etniczną Polkę, Felicję Marię Karolinę Trzetrzewińską (zm. 1850), z którą miał dwie córki. Zmarł nagle i został pochowany na warszawskich Powązkach (8, VI). Skromny nagrobek nosi napis Hieronim Łabęcki - Górnik Polski.
[edytuj] Bibliografia
- Niektóre prace Hieronima Łabęckiego
- Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego, 1 - 2, Warszawa 1841
- Początki nauki kopalnictwa, Warszawa 1843
- Pogadanki o krajowym żelazie i stali, Warszawa 1856
- Słownik górniczy polsko-rosyjsko-francusko-niemiecki i rosyjsko-polski, Warszawa ok. 1865
- O Hieronimie Łabęckim
- Teodor Jeske-Choiński, Neofici polscy, materiały historyczne, Warszawa 1904
- Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski w Warszawie 1851-1890, Warszawa 1982
- Polski Słownik Biograficzny
