Grzegorz Przemyk

Z Wikipedii

Grzegorz Przemyk (ur. 17 maja 1964, zm. 14 maja 1983) - młody polski poeta, syn poetki Barbary Sadowskiej i Leopolda Przemyka, zamordowany przez Milicję Obywatelską.

[edytuj] Zabójstwo i konsekwencje

Pobicie Przemyka było elementem szykan władz wobec opozycji. Jego matkę kilka dni wcześniej pobili "nieznani sprawcy" nasłani przez Służbę Bezpieczeństwa. Grzegorza milicja zatrzymała 12 maja 1983, na Placu Zamkowym w Warszawie, kiedy wraz z kolegami świętował maturę. Został pobity w pobliskim komisariacie MO przy ul. Jezuickiej. Zmarł w szpitalu po dwóch dniach w wyniku ciężkich urazów jamy brzusznej, gdzie operował go dr Marek Bagniewski, który później zeznawał o sprawie w angielskim parlamencie. Pogrzeb chłopca na Powązkach zgromadził tłumy i stał się wielką manifestacją przeciw władzy komunistycznej. Przez kraj przetoczyła się fala oburzenia na brutalność milicji.

Do tuszowania sprawy zaangażowano funkcjonariuszy Biura Śledczego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (jego dyrektorem był wówczas Hipolit Starszak)^[1]. Winą obciążono sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka z komisariatu do szpitala. Tę wersję wydarzeń potwierdzono w zakończonym w 1984 procesie w wyniku nacisków Czesława Kiszczaka (notatka: "Ma być tylko jedna wersja śledztwa - sanitariusze"). Milicjanci Ireneusz Kościuk i Arkadiusz Denkiewicz zostali uwolnieni od zarzutów. Skazano zaś - po wymuszeniu nieprawdziwych zeznań - dwóch sanitariuszy.

Po 1989 wyroki te uchylono i wznowiono proces. W 1997 wydano wyroki skazujące Denkiewicza - oficera dyżurnego komisariatu - oraz Kazimierza Otłowskiego z b. Komendy Głównej MO, któremu zarzucono próbę zniszczenia akt sprawy Przemyka w 1989. Kościuk został uniewinniony. Po ostatecznej decyzji Sądu Najwyższego z 1999 Otłowski został uniewinniony, a Denkiewicz skazany. Denkiewicz unika jednak kary z powodów zdrowotnych.

IPN prowadzi osobne śledztwo w sprawie odpowiedzialności za bezprawne działania władz PRL w całej sprawie.

[edytuj] Odznaczenia i upamiętnienie

Na budynku XVII LO im. Frycza Modrzewskiego w Warszawie, do którego uczęszczał Przemyk, odsłonięto w czerwcu 2003, w 20. rocznicę śmierci, tablicę pamiątkową. Na tablicy zamieszczono jego wiersz Gra w szczerość z tomiku "Oko".

3 maja 2008 został przez prezydenta RP pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

27 maja 2008 Kościuk został skazany na cztery lata za "nie budzące wątpliwości" śmiertelne pobicie Przemyka^[2].