François Certain de Canrobert
Z Wikipedii
François Certain de Carnobert, marszałek Francji, (ur. 27 czerwca 1809 w Saint-Céré, zm. 28 stycznia 1895 w Paryżu).
Uczył się w wojskowej szkole École Spéciale Militaire de Saint-Cyr. Szkołę tą ukończył w 1828 roku. Od 1835 walczył w Algierii. Uczestniczył w ekspedycji do Maskary oraz w zajęciu Tilimsan. W 1837 został promowany na stopień kapitana. W tym samym roku za odwagę otrzymał Legię Honorową. W 1839 uczestniczył w formowaniu oddziałów Legii Cudzoziemskiej mających wziąć udział w wojnach karlistowskich w Hiszpanii.
Od 1841 ponownie służył w Afryce. W 1846 został promowany na pułkownika 3-go Regimentu. Dowodził ekspedycji przeciwko Ahmedowi Sghir pokonując Arabów pod Dermą. Następnie został przeniesiony do jednostek Żuawów. Pobił Kabulów oraz odznaczył się przy wspieraniu oblężonego garnizonu w [[[Boa Saada]]. Dowodził atakiem pod Zaatachą (grudzień 1849) uznawanym za jeden z ważniejszych w historii Legii. Za swoje zasługi został mianowany generałem i odznaczony Legią Honorową. Dowodził wyprawie na Narah zdobywając i niszcząc arabską twierdzę.
Pomagał Napoleonowi III przy zamachu stanu 2 grudnia 1851.
W czasie wojny krymskiej najpierw dowodził dywizją. W bitwie pod Almą został dwukrotnie ranny. W bitwie pod Inkerman został lekko ranny i stracił swojego konia podczas dowodzenia szarżą Żuawów. W 1854 został wodzem naczelnym na Krymie i kierował bezowocnie do maja 1855 oblężeniem Sewastopola. Zrezygnował z dowodzenia pod wpływem nieporozumień z brytyjskim współdowodzącym. Formalnie jednak zachował dowództwo nad oddziałami.
Od roku 1856 marszałek. Od 1859 dowodził III Korpusowi Armii w Lombardii podczas wojny francusko-austriackiej. Odznaczył się pod Magentą i Solferino. Dowodził garnizonom w Chalons, Lyonu i Paryża.
W trakcie wojny francusko-pruskiej w roku 1870 dowodził szóstym korpusem armii. Dowodził w zwycięskiej bitwie pod Gravelotte. Oblegany w Metzu wraz z całym korpusem dostał się tam do niewoli.
Po walkach tam udał się do Napoleona III do Kassel. W latach (1871—1876) przywódca bonapartystów w Zgromadzeniu Narodowym. Od roku 1879 pełnił urząd senatora.
Zmarł w Paryżu w 1895r. został mu wyprawiony uroczysty pogrzeb. Jego wspomnienia pt. Souvenirs opublikowano w Paryżu w 1898
Achille Baraguey d'Hilliers * Aimable Pélissier * Pierre Bosquet * François Certain de Canrobert * Jacques Louis Randon * Adolphe Niel * Auguste Regnaud de Saint-Jean d'Angély * Patrice Mac-Mahon * Filip-Antoni d'Ornano * Elie Frédéric Forey * François Achille Bazaine * Edmond Le Boeuf
