Dubiecko
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°49'32" N 22°23'24" E
Dubiecko | |||
|
|||
Województwo | podkarpackie | ||
Powiat | przemyski | ||
Gmina | Dubiecko | ||
Powierzchnia | 2,3 km² | ||
Położenie | 49° 49' 32'' N 22° 23' 24'' E |
||
Wysokość | 280-370 m n.p.m. | ||
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
1150 |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
16 | ||
Kod pocztowy | 37-750 | ||
Tablice rejestracyjne | RPR | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
Pałac Krasickich w Dubiecku na pocztówce z 1949 |
|||
[www.dubiecko.itl.pl Strona internetowa wsi] |
Dubiecko – obecnie wieś (do 1934 miasto) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Dubiecko, nad rzeką San, na Pogórzu Dynowskim; siedziba gminy Dubiecko.
W okresie I Rzeczypospolitej miasto administracyjnie należące do ziemi sanockiej w województwie ruskim.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Miejscowość prawa miejskie otrzymała 24 sierpnia 1407 przywilejem króla Władysława II Jagiełły dzięki staraniom Piotra Kmity, wojewody sandomierskiego, który przeniósł i lokował miasto z pobliskiej Ruskiej Wsi. Piotr Kmita w roku 1407 funduje i uposaża w Dubiecku pierwsza parafię i kościół pw. św. Mikołaja, Stanisława i Marcina. Kościół ten oraz następne uposaża jego syn Mikołaj Kmita a po nim, w roku 1447, Dobiesław Kmita, wojewoda lubelski, wnuk Piotra. Pod koniec XV wieku w Dubiecku funkcjonują poza kościołem parafialnym, kościół szpital oraz collegium kapłańskie mansjonarzy. W 1551 roku przeniósł się Stanisław Mateusz Stadnicki z Niedźwiedzia do Dubiecka i zaczął szerzyć reformację w Przemyskim. Jako właściciel Dubiecka, kasuje dobra katolików, a kościół zamienia na zbór kalwiński. Pierwszym kaznodzieją zostaje, mianowany przez Stadnickiego, Albert z Iłży, apostata. W Dubiecku znaleźli schronienie i protekcję dwaj reformatorzy, Jerzy Tobołka i Andrzej z Dynowa, obaj wyklęci przez kościół rzymskokatolicki oraz przebywał tu Wojciech z Iłży. W Dubiecku rozpoczęto odprawiać nabożeństwa luterańskie z liturgia po Polsku i zaczęto szerzyć żywą propagandę różnowierstwa. W 1552 roku biskup Dziaduski rzucił na Stadnickiego ekskomunikę, pozbawiając go wszelkich dostojeństw i honorów oraz dóbr ruchomych i nieruchomych. W odpowiedzi w 1554 r. Stadnicki zajął kościół katolicki w Dubiecku, Stanisław Stadnicki herbu Szreniawa „Diabeł Łańcucki” urodził się około 1551 roku w Dubiecku, jako pierwszy syn Stanisława Mateusza Stadnickiego, ożenionego z Barbarą, siostrą Samuela Zborowskiego.Wikary z Niedźwiedzy ochrzcił w obrzędzie luterańskim nowo narodzonego syna Stadnickiego. Po kilkudziesięciu latach dzięki protekcji Stanisława Stadnickiego w Dubiecku powstały szkoły dla młodzieży uczące zasad reformacji. Organizacją szkół zajmuje się w tym czasie przybyły z Krakowa Franciszek Stankar oraz Grzegorz Orszak. Okres reformacji przetrwał tu do roku 1588, kiedy to syn Stanisława Andrzej Stadnickipan włości Dubiecka zwraca dobra kościelne katolikom. W roku 1588 Dubiecko przechodzi również w posiadanie rodu Krasickich z Siecina. Przez pewien czas proboszczem miejscowej parafii oraz przełożonym szpitala jest ks. Andrzej Bobola s. Hieronima i Katarzyny- kuzyn świętego Andrzeja Boboli.
Do roku 1624 funkcjonuje w Dubiecku drukarnia kalwińska prowadzona przez Jana Szeligę.
W roku 1626 Grzegorz Krasicki, przebudowując zamek, burzy istniejący kościół a następnie funduje nową świątynię pw. Podwyższenia Krzyża Św. na przedmieściach Dubiecka. Na początku XVIII wieku w jego miejscu powstanie nowy, murowany kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy, którego konsekracji w roku 1755 dokona biskup przemyski Wacław Hieronim Sierakowski. Kościół ten powstał dzięki fundacji Anny ze Starzechowskich Krasickiej, której portret znajduje się w świątyni do dnia dzisiejszego.
Po Krasickich zamek w Dubiecku przeszedł prawem spadku na hrabiów Konarskich.
W roku 1880 miasto zamieszkiwało 690 katolików, 700 wyznawców judaizmu oraz 114 unitów.
Większość mieszkańców pod koniec XIX wieku trudniła się bednarstwem oraz szewstwem.
Prawa miejskie miejscowość utraciła w roku 1934.
Od roku 2006 zamek hrabiów Konarskich oraz park dworski jest własnością prywatną.
[edytuj] Znane osoby związane z wsią
- Ignacy Krasicki
- Aleksander Fredro - w latach dziecinnych mieszkał w dworku Dembickich
[edytuj] Ciekawostki
O Dubiecku pisali:
- Ignacy Krasicki
- Aleksander Fredro
- Franciszek Karpiński (tutaj powstała kolęda Bóg się rodzi)
- Aleksandra Konarska (hr. Krasicka)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Siedziba gminy: Dubiecko
Wsie sołeckie: Bachórzec • Drohobyczka • Dubiecko • Hucisko Nienadowskie • Iskań • Kosztowa • Łączki • Nienadowa • Piątkowa • Przedmieście Dubieckie • Sielnica • Słonne • Śliwnica • Tarnawka • Winne-Podbukowina • Wybrzeże • Załazek Piątkowski