Antoni Czubiński
Z Wikipedii
Antoni Czubiński (ur. 22 listopada 1928 w Koninie, zm. 10 lutego 2003 w Poznaniu) - polski historyk i uczony.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
W wieku 13 lat został wywieziony na roboty przymusowe do III Rzeszy, gdzie pozostał aż do "wyzwolenia". Przeżycia i trudy okupacyjne pozostawiły trwały ślad w świadomości i psychice młodego człowieka, oraz - jak niekiedy żartował - niezłą (ale wyłącznie bierną) znajomość języka niemieckiego.
[edytuj] Kształcenie się
Po powrocie do Polski podjął przerwaną naukę. Już maju 1950 uzyskał maturę w Liceum Pedagogicznym w Morzysławiu koło Konina, po czym podjął studia historyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ukończył je w 1955 magisterium pod kierunkiem prof. Kazimierza Piwarskiego. Następnie przez dwa lata przebywał na aspiranturze na Uniwersytecie Państwowym im. Łomonosowa w Moskwie, doktoryzował się jednak w Poznaniu w 1959 u prof. Janusza Pajewskiego. Dysertację habilitacyjną obronił w 1963, uzyskując stopień naukowy doktora habilitowanego. W 1968 , (roku upamiętnionym prześladowaniami intelektualitow, antysemicką nagonką władz PRL i agresją Układu Warszawskiego na Czechosłowację) otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w 1976 – profesora zwyczajnego.
[edytuj] Praca naukowa
A. Czubiński wywarł duży wpływ na organizacyjny rozwój Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, pełniąc kolejno obowiązki kierownika: Zakładu Historii Ruchów Społecznych (1965-1969), Zakładu Historii Niemiec (1969-1979), Zakładu Historii Powszechnej XIX i XX wieku (1979-1998). W latach 1963-1964 był prodziekanem, a w latach 1964-1966 dziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego UAM. Od 1969 do 1971 pełnił obowiązki wicedyrektora Instytutu Historii UAM. Był członkiem Zjednoczenia Patriotycznego "Grunwald", członkiem PZPR (członkiem Egzekutywy KW w Poznaniu).
W 1971 powołany został na stanowisko dyrektora Instytutu Historii Polskiego Ruchu Robotniczego i prorektora Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie. Obowiązki te łączył z pracą na UAM. Jednocześnie kierował innymi ważnymi placówkami naukowymi.
W latach 1978-1991 był dyrektorem Instytutu Zachodniego w Poznaniu, a wkrótce także współprzewodniczącym Wspólnej Komisji Polska-RFN do spraw Podręczników Szkolnych z Historii i Geografii UNESCO. W latach 1971-1991 był członkiem, a następnie wiceprzewodniczącym Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej Kadr Naukowych przy Prezesie Rady Ministrów, był członkiem Prezydium Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk oraz licznych rad naukowych, redaktorem wielu czasopism historycznych (m.in. Kwartalnika Historycznego, Dziejów Najnowszych, Roczników Historycznych, Przeglądu Zachodniego i innych), organizatorem kilkudziesięciu zespołowych przedsięwzięć wydawniczych.
W 1971 A. Czubiński wystąpił, jako kierownik Zakładu Historii Niemiec, z inicjatywą wydawania czasopisma naukowego poświęconego dziejom Niemiec i szeroko rozumianym stosunkom słowiańsko-germańskim. Pierwszy zeszyt Studiów Historica Slavo-Germanica ukazał się w 1972, a jego komitet redakcyjny tworzyli: Antoni Czubiński, Hubert Orłowski, Bernard Piotrowski, Jerzy Strzelczyk.
W 1975 Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki powierzyło Instytutowi Historii UAM koordynację Problemu Resortowego Badań Podstawowych nt. Zagadnienia historii Niemiec i stosunków słowiańsko-germańskich i niemiecko-polskich. Koordynatorem głównym został wyznaczony prof. A. Czubiński. W 1986 profesor został koordynatorem I stopnia Centralnego Programu Badań Podstawowych nt.: Polacy-Niemcy. Tradycje i dążenia. W wyniku realizacji całości tematyki wchodzącej w skład problemu uformował się zespół 30 samodzielnych pracowników naukowych z 6 dużych, krajowych ośrodków niemcoznawczych, prowadzący wspólne prace nad wytyczaniem dla tych badań nowej perspektywy. Ważną rolę odegrały liczne sesje, sympozja i spotkania naukowe organizowane w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza przez głównego koordynatora.
Współpracował z regionalnymi towarzystwami naukowymi i kulturalnymi. Był niezmordowanym popularyzatorem wiedzy historycznej, utrzymując ścisłe kontakty z lokalnymi towarzystwami kulturalnymi i historycznymi, zwłaszcza w Wielkopolsce (w Gnieźnie, Koninie, Lesznie, Pile, Śremie), a także w Koszalinie, Opolu, Szczecinie i Zielonej Górze.
[edytuj] Uczniowie
Przez czterdzieści lat pracy dydaktyczno-naukowej wypromował ponad dwustu magistrów i ponad pięćdziesięciu doktorów. Jego uczniami i bliskimi współpracownikami byli: prof. Przemysław Hauser, prof. Tadeusz Kotłowski, dr hab. Krzysztof Rzepa, prof. Tomasz Schramm, prof. Stanisław Sierpowski, dr Ryszard Wryk.
[edytuj] Dorobek naukowy
Zajmował się historią najnowszą Polski i Niemiec, historią powszechną, międzynarodowymi stosunkami politycznymi oraz historią Poznania i Wielkopolski. Opublikował około 40 książek, kilkaset artykułów, studiów, rozpraw, recenzji naukowych etc. Jego pionierskie publikacje wywarły istotny wpływ na rozwój badań historycznych w kraju. Ważne miejsce w jego twórczości naukowej zajmują podręczniki akademickie i syntezy. Był także świetnym dydaktykiem i organizatorem, wypromował około 280 magistrów, ponad 50 doktorów. Talenty swe poświęcał legitymizowaniu władzy komunistycznej w Polsce. Uzasadniał stan wojenny i atakował "Solidarność".
[edytuj] Wybrane publikacje
- Europa XX wieku. Zarys historii politycznej (1997, wyd. IV 2002)
- Historia Polski XX wieku (2000, wyd. II 2003)
- Wielkopolska w latach 1918-1939 (2000)
- Historia powszechna XX wieku (2003)
- Historia Polski 1864 - 2001 (wyd. I 2002)
[edytuj] Odznaczenia
Za "wszechstronne osiągnięcia" został odznaczony m.in.: Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy II klasy, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznaczeniami zagranicznymi i regionalnymi. Był laureatem nagród państwowych, resortowych i uniwersyteckich. Prezydent RP pośmiertnie odznaczył go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
