Justitiepaleis van Brussel
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het Justitiepaleis van Brussel is het belangrijkste gerechtsgebouw in België. Het is opgetrokken in eclectische stijl, op vraag van Koning Leopold II. Dit gigantische gebouw was in de 19de eeuw het grootste overheidsgebouw ter wereld.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
Het paleis is gebouwd op een sterk hellend vlak (niveauverschil van 20 meter tussen de boven- en benedenstad) waardoor de ingangen zich op verschillende niveaus bevinden. Het heeft de vorm van een parallellogram waarvan de middellijnen respectievelijk 150 en 160m lang zijn. De totale bebouwde grondoppervlakte is 26.006 m². Het is voorzien van 8 binnenplaatsen (6000 m²), 27 grote en 245 kleine zalen of lokalen. Een monumentale koepel (24.000 ton), 142 meter hoog, bekroont het gebouw.
De indrukwekkende 'Salle des pas perdus' is zo’n 3.600 m² groot met inbegrip van de galerij van de eerste verdieping en is 90 meter lang en 40 meter breed. Een windroos met zestien stralen geeft het centrum van de ruimte aan.
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Bouw
Aan de bouw van dit prestigieuze project ging een wedstrijd vooraf (27 maart 1860) waaraan Belgische en buitenlandse architecten konden deelnemen. Er was een oppervlakte van 1 hectare 60 are voorzien voor de inplanting. De beoordelingscommissie ontving 28 ontwerpen waarvan geen enkel voldeed.
Men maakte nog meer ruimte vrij (2 hectare) en de Minister van Justitie Tesch kreeg de opdracht een architect aan te wijzen. Het werd Joseph Poelaert, een architect die in de beoordelingscommissie had gezeteld. Er volgde een lange periode van discussies over de uiteindelijke kostprijs (geraamd op 12 miljoen BEF in 1863) en de uit te voeren onteigeningen, het bedrag van de financiële tussenkomst van de stad Brussel en de provincie Brabant, enz.
Opnieuw werd de oppervlakte van het bouwterrein herzien en kwam men uit bij een oppervlakte van 4,63 hectare en een extra kost van 3,2 miljoen BEF.
Op 31 oktober 1866 werd de eerste steen gelegd en het paleis werd op 15 oktober 1883 ingewijd. Uiteindelijk kostte het 45 miljoen BEF, inclusief het meubilair.
Poelaert is in 1879 overleden en zag dus de voleinding van zijn levenswerk nooit.
Victor Horta was hard in zijn kritiek: "Cyclopische architectuur ontsproten aan de verbeelding van een dwerg, zonder kennis van de menselijke schaal."
[bewerk] Renovatie
In 2003 werd de dakbedekking vernieuwd en de ruwbouwstructuur werd hersteld en verstevigd. Op maandag 1 september 2003 werd de beschermfolie van de gouden koepel in de vorm van een kroon verwijderd, een aandachtstrekker in de skyline van Brussel.
In 2004-2005 werd de onderbouw gerenoveerd (onder andere de zuilengalerij) en de sokkel.
[bewerk] Varia
- Het Justitiepaleis is groter dan de Vaticaanse Sint-Pietersbasiliek.
- Het Justitiepaleis is gebouwd op de Galgenberg, waar in de middeleeuwen veroordeelde misdadigers werden verhangen. Het was ook op deze heuvel dat Vesalius, grondlegger van de moderne anatomie, ’s nachts lijken ging stelen om het menselijk lichaam te bestuderen.
- Een aanzienlijk deel van de Marollen-wijk werd onteigend en afgebroken voor de bouw van Poelaerts project. Dit werd destijds gecontesteerd omwille van de veroorzaakte sociale drama's. Toen de Marolliens zagen welk bombastisch gebouw op de heuvel verrees, gingen ze Poelaert oneerbiedig de "Skieven Architec" noemen (Schuine - pejoratief bedoeld - Architekt), een uitdrukking die in het Brussels nog steeds voortleeft.
- Op technisch-bouwkundig vlak was het vrij vernieuwend om ijzer en metaal te combineren met steen, onder meer in de grote toegangsportiek en de imposante koepel.
- De kelders van het gebouw zou ook het hart (geweest) zijn van obscure organisaties die hun oorsprong vinden in de vrijmetselarij. Op dit ogenblik zijn er gangen, die "nergens" naar toe leiden en die afgesloten zijn door hekken waar niemand officieel nog een sleutel van heeft.
- Hoewel een koepel ontbreekt en het gebouw veel kleiner is, gelijkt het Justitiepaleis in Lima in Peru (waar het hoogste gerechtshof van Peru zetelt) zowel qua vorm als qua façade sterk op het Justitiepaleis van Brussel, iets wat niet verwonderlijk is aangezien het gebouw gebaseerd is op de plannen van deze laatste.
- Het Justitiepaleis werd op 3 mei 2001 als monument beschermd bij gouvernementeel besluit.
- Hitler was een grote fan van het gebouw en baseerde in samenwerking met Albert Speer verschillende monumentale gebouwen uit het Nazitijdperk op het ontwerp van het Justitiepaleis van Brussel.
[bewerk] Externe links
- Regie der gebouwen
- Het gebouw bevindt zich op het grootste Brusselse plein, het Poelaertplein
