Dyveke Sigbritsdochter

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Dyveke of Duveke Sigbritsdochter (Deens: Dyveke Sigbritsdatter) (Amsterdam ca 1490 – Kopenhagen 21 september 1517) was de maîtresse van koning Christiaan II van Denemarken, Noorwegen en Zweden.

[bewerk] Leven

Dyveke stamde uit een Amsterdamse koopmansfamilie. Haar vader stierf toen zij nog erg jong was en van hem is alleen bekend dat hij de voornaam Nicolaas had. Haar achternaam komt dan ook van haar moeder, Sigbrit Willems. Vaak wordt haar achternaam weggelaten en vooral in Denemarken is zij bekend onder haar voornaam. Aan het eind van de 15e eeuw vertrokken moeder en dochter naar Bergen, waar Sigbrit een herberg begon.

Dyveke werd later marktkoopvrouw. Volgens de Deense geschiedschrijver Hans Svaning (1503-1584) werd koninklijk kanselier Erik Valkendorf, toen hij over de markt van Bergen liep, hier zozeer getroffen door haar schoonheid, dat hij Christiaan II, toen onderkoning van Noorwegen, over haar berichtte. Hierop organiseerde de onderkoning een feest in Bergen, waar ook Dyveke werd uitgenodigd, om haar te ontmoeten. Volgens de geschiedschrijver zouden Christiaan en Dyveke die nacht voor het eerst het bed gedeeld hebben. Tegenwoordig wordt aangenomen dat een en ander gebeurde in 1507 of, minder waarschijnlijk, 1509.

Christiaan liet voor zijn minnares en haar moeder een huis in Oslo bouwen. In 1513 werd hij koning van Denemarken en moeder en dochter gingen wonen op slot Hvidøre, ten noorden van Kopenhagen en in 1516 kocht hij voor hen een huis in de buurt van zijn paleis.

Nadat Christiaan in 1515 huwde met Isabella van Oostenrijk zette hij zijn relatie met Dyveke gewoon voort. Dit werd hem niet in dank afgenomen, in het binnenland noch in het buitenland. In 1516 dreigde keizer Maximiliaan I, grootvader van Isabella, zelfs dat als hij de affaire niet zou beëindigen, Dyveke een ongeluk zou gebeuren.

[bewerk] Dood

In de zomer van 1517 stierf Dyveke. Algemeen wordt aangenomen dat zij werd vergiftigd. Door wie blijft echter tot op heden de vraag. Haar moeder beschuldigde Erik Valkendorf, die in 1510 aartsbisschop van Nidaros geworden was. Hij wist de koning ervan te overtuigen dat de edelman Torben Oxe haar had vermoord.

Dyvekes dood werd de inzet van een politiek spel. Oxe werd voor de Rijksraad gedaagd, maar hij werd vrijgesproken. Christiaan liet hem daarop opnieuw voor een boerenrechtbank verschijnen die hem schuldig bevond en hem liet onthoofden. De dood van Oxe versterkte de tegenstelling tussen de Noordse aristocratie en de koning, die een hoogtepunt bereikte in het Bloedbad van Stockholm in 1520.

Er zijn ook bronnen die beweren dat Maximiliaan I achter de moord op Dyveke zat, of zelfs dat zij per ongeluk vergiftigd werd.

Na de dood van haar dochter bleef Sigbrit een grote invloed houden op de koning, vooral op financieel gebied. Bovendien was zij hoofd van de hofhouding van prins Johan (Hans), zoon van de koning. Nadat de koning in 1523 uit zijn rijk verdreven werd, volgde zij hem naar de Nederlanden.

Dyveke werd begraven in het Carmelietenklooster in Helsingør.