August Wilhelm von Schlegel
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
August Wilhelm (sinds 1815 von) Schlegel (Hannover, 5 september 1767 — Bonn, 12 mei 1845) was een Duits schrijver en literair criticus uit de Romantiek, en een beroemd vertaler.
[bewerk] Leven
August Wilhelm Schlegel was de oudere broer van Friedrich von Schlegel; zijn vrouw was Caroline Schlegel: alle drie waren zij bijzonder invloedrijke figuren voor de vroege Romantiek. De vader van August en Friedrich was Johann Adolf Schlegel, zelf een dichter. De familie was intellectueel. August Schlegel stond onder invloed van Herder: de hele vroeg-romantische beweging was een tegenreactie op de al te nuchtere, sobere Verlichting, die als gevoelloos ervaren werd. De gebroeders Schlegel stonden aan de wieg van deze beweging, die niet enkel op literair, maar ook op historisch-taalkundig gebied vruchtbaar is geweest.
Schlegel woonde rond de eeuwwisseling met zijn echtgenote in Jena. Het echtpaar onderhield er contact met vele van de grote vroegromantici, onder wie Tieck, Novalis, Wackenroder en de filosofen Schleiermacher en Schelling. Samen met zijn broer had hij in 1798 in Berlijn het tijdschrift Athenäum opgericht, dat een forum bood aan nagenoeg iedereen die iets te zeggen had. De inhoud van dit tijdschrift bestond grotendeels uit fragmenten, dat wil zeggen, er werden geen vormelijke vereisten aan de bijdragen gesteld: gedachten, zo was de redenering, laten zich niet in afgebakende vormen gieten; ze moeten immers spontaan en associatief opborrelen. Als gevolg hiervan heeft het tijdschrift weinig integrale, als dusdanig identificeerbare 'werken' voortgebracht die de tand des tijds doorstaan hebben, met uitzondering van Novalis' Hymnen an die Nacht en het zogenaamde 116de fragment van de hand van Friedrich Schlegel, waarin hij de frase „progressive Universalpoesie“ gebruikt, teneinde de romantische lyriek te karakteriseren. De romantische poëzie is steeds op zoek naar het ultieme en het perfecte, hetgeen zich in een transcendente ingesteldheid vertaalt. Medewerkers aan het Athenäum spoorden elkaar — hierin geïnspireerd door Fichte — ertoe aan in allegorieën te denken: dit in tegenstelling tot de objectieve, logische beschrijving die de 18e eeuw gekenmerkt had. Deze overgang naar de Romantiek was evenwel geenszins abrupt: August Schlegels toneelstuk Ion is bijvoorbeeld nog duidelijk op de klassieke periode gericht en vertoont invloed van Schiller.
Rond het jaar 1800 was Schlegel reeds een bijzonder gezaghebbende figuur: zijn voordrachten in Berlijn trokken de aandacht van vele literatoren, en vormden tegelijk een synthese van de vroegromantische periode. Het was duidelijk dat de Romantiek een stroming was die oorspronkelijk wilde zijn: in deze periode kwam dan ook het onderzoek naar de historische taalkunde op gang. De queeste naar de oorsprong van de taal was een onderwerp waarmee Herder zich reeds beziggehouden had; het leidde via de studie van het Sanskriet tot verregaande speculaties over een mogelijke oertaal. August Schlegel was een der eersten die hierbij uitgebreid aandacht aan het oude Indië besteedden; hij wordt soms wel de grondlegger van de oriëntalistiek genoemd (al schreef uitgerekend zijn broer Friedrich een baanbrekende verhandeling over deze materie). Eveneens stichtte hij het tijdschrift Indische Bibliothek.
De filosoof Schelling dong enkele jaren naar de hand van Caroline Schlegel; uiteindelijk verliet zij haar man ten voordele van Schelling. Daarop, in 1804, trok Schlegel naar Parijs (zijn broer volgde hem later), waar hij de persoonlijke mentor en secretaris van Madame de Staël werd. Hij bleef in deze functie tot 1817, het jaar waarin zij stierf. Caroline (nu Caroline Schlegel-Schelling) was reeds in 1809 overleden.
In 1818 keerde Schlegel, inmiddels in de adelstand verheven, naar Duitsland terug: hij vestigde zich in Bonn en werd er professor in de kunst- en literatuurgeschiedenis. Zijn werk concentreerde zich nu op vertalingen, waarin hij sterk uitblonk: werk van Calderón de la Barca en Dante vertaalde hij virtuoos. Zijn naam is ook verbonden aan de complete vertaling van de werken van Shakespeare, die hij samen met Ludwig Tieck opzette (al dient opgemerkt dat de meerderheid ervan door Tiecks dochter Dorothea werd voltooid), de zogenaamde Schlegel-Tieck-vertaling. Zeer geslaagd zijn verder zijn vertaalde sonnetten van Petrarca.
August von Schlegel verschilde qua karakter sterk van zijn impulsieve, bevlogen broer Friedrich: August was een uitermate scherpzinnig observator, die de doelstellingen van de romantische beweging exact wist te verwoorden, en nauwgezette definities van de nieuwe wereldvisie formuleerde. Als academicus en wetenschapper kan hij een demiurg van de historische taalkunde genoemd worden; als vertaler is zijn belangrijke verdienste dat hij aanzienlijke delen van de wereldliteratuur in de Duitstalige wereld geïntroduceerd heeft.
[bewerk] Werken
- 1798 Athenäum (tijdschrift, tot 1800)
- 1800 Literarischer Reichsanzeiger (satire)
- 1803 Ion (toneelstuk)
- 1804 Vorlesungen über Schöne Litteratur und Kunst (essays, gepubliceerd in 1884)
- 1809 Wiener Vorlesungen über dramatische Kunst und Litteratur (drie delen)
- Talloze vertalingen
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
