სერბია და მონტენეგრო

ვიკიპედიიდან

სერბეთი და მონტენეგრო სერბიისა და მონტენეგროს სახელმწიფო კავშირი Државна заједница Србија и Црна Гора / Državna zajednica Srbija i Crna Gora
სერბეთისა და მონტენეგროს დროშა	სერბიისა და მონტენეგროს გერბი
ფართობი: 102 350 კმ² მოსახლეობა: 10 829 000 (2005) დედაქალაქი: ბელგრადი სახელმწიფო ენა: სერბული პრეზიდენტი: სვეტოზარ მაროვიჩი სახელმწიფო ჰიმნი: ”Hej Sloveni” ვალუტა: სერბული დინარი, ევრო დროის ზონა: UTC + 1 ინტერნეტის დომენი: YU სატელეფონო კოდი: 381

სექციების სია 1 სახელწოდება 2 გეოგრაფია 3 სახელმწიფო 4 დემოგრაფია 5 ეკონომიკა 6 ისტორია 7 მემკვიდრეობა

[რედაქტირება] სახელწოდება

• ოფიციალური: სერბიისა და მონტენეგროს სახელმწიფო კავშირი.
• ეროვნული: Србија и Црна Гора; Drzavna zajednica Srbija i Crna Gora.
• ეტიმოლოგია:
  • სახელწოდება ”სერბიის” წარმოშობა უცნობია, შესაძლოა იგი სარმატული ენიდან მომდინარეობდეს. არსებობს სხვა ვერსიებიც, კერძოდ: გერმანიაში მცხოვრები სორბები (ლუჟიცელი სორბები) იგივე წარმოშობის არიან და როგორც ვარაუდობენ მათი ნაწილი, ლუზაციიც რეგიონიდან ბალკანეთში გადასახლდა. საყურადღებოა, რომ იმავე გერმანიაში არსებობდა დამოუკიდებელი სამთავრო Anhalt-Zerbst (ქალაქ Zerbst-იდან მომდინარე), რომელშიც ასევე ჩანს ეთნონიმი ”სერბი”.
  • ამ მხარეს ვენეციელმა დამპყრობლებმა მონტენეგრო უწოდეს, რაც ”შავ მთას” ნიშნავს (შდრ. რუსული Черногория). ეს სახელი, სავარაუდოდ, შეერქვა ლოვჩენის მთიანეთის მუქი ფერის წიწვოვანი ტყეების გამო.

[რედაქტირება] გეოგრაფია

ქვეყანა აღმოსავლეთ ევროპაში, უკავია ბალკანეთის ნახევარკუნძულის ჩრდილოეთი ნაწილი. მისი მოსაზღვრე სახელმწიფოებია: უნგრეთი, რუმინეთი, ბულგარეთი, ალბანეთი, აგრეთვე ყოფილი იუგოსლავიის ფედერაციის წევრი ქვეყნები - მაკედონია, ბოსნია და ჰერცეგოვინა, ხორვატია. ფართობი - 102.350 კვ.კმ.

[რედაქტირება] სახელმწიფო

• სახელმწიფო სისტემა : ფედერაციული რესპუბლიკა, მის შემადგენლობაშია სერბეთისა და მონტენეგროს (იგივე ჩერნოგორიის) რესპუბლიკები.
• სახელმწიფოს მეთაური : პრეზიდენტი Svetozar MAROVIC (2003).
• საკანონმდებლო ორგანო : ერთპალატიანი პარლამენტი (126 წევრი, მათგან 91 სერბი, 35 ჩერნოგორიელი).
• ადმინისტრაციული დაყოფა: 2 რესპუბლიკა (republika - სერბია, მონტენეგრო) და 2 ავტონომიური ოლქი (autonomna pokrajina - კოსოვო, ვოივოდინა).

ადმ. ერთეული	მოსახლეობა	ფართობი	ადმ. ცენტრი
სერბეთის რესპუბლიკა	9 396	88 361	ბელგრადი
- კოსოვო	1 800	10 887	პრიშტინა
- ვოივოდინა	2 117	21 506	ნოვი სადი
მონტენეგროს რესპუბლიკა	623	13 812	პოდგორიცა

[რედაქტირება] დემოგრაფია

• მოსახლეობა - 10.829 ათასი (2003), მათ შორის - სერბები 62,6%, ალბანელები 16,5%, ჩერნოგორიელები 5%, უნგრელები 3,3%.
• სახელმწიფო ენა : სერბული. გავრცელებული ენები : ალბანური (5%), უნგრული.
• რელიგია - ქრისტიანობა.
• დედაქალაქი - ბელგრადი (1.285 ათასი).
• ქალაქები - პრიშტინა (204), ნოვი სადი (191), კრაგუევაცი (146), პოდგორიცა (ტიტოგრადი, 140), ნიში (174), პრიზრენი (124), სუბოტიცა (100).

[რედაქტირება] ეკონომიკა

• რესურსები - ნავთობი, გაზი, ქვანახშირი, სპილენძი, ტყვია, თუთია, ნიკელი, ოქრო, პირიტი, ქრომი, ჰიდროენერგია, სასოფლო-სამეურნეო მიწები.
• ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 1.400 $.
• ვალუტა - ახალი იუგოსლავური დინარი (YUM);

[რედაქტირება] ისტორია

1991-92 წლებში ერთაშორისი ურთიერთობების გამწვავების შედეგად დაიშალა იუგოსლავიის ს.ფ.რ., რომელიც 1945 წლიდან არსებობდა. მისი შემადგენლობიდან გავიდნენ სლოვენია, ხორვატია, ბოსნია და ჰერცეგოვინა და მაკედონია. 1992 წელს სერბეთმა და მონტენეგრომ შექმნეს საკავშირო სახელმწიფო, რომელსაც სათავეში ჩაუდგა სლობოდან მილოშევიჩი, მაგრამ საერთაშორისო თანამეგობრობამ იგი არ ცნო ყოფილი ფედერაციის სამართალმემკვიდრედ. მილოშევიჩის ნაციონალისტური პოლიტიკის საპასუხოდ 1998 წელს გართულდა ვითარება ეთნიკური ალბანელებით დასახლებულ კოსოვოს ავტონომიაში, რომელიც საომარ მდგომარეობაში გადაიზარდა. ხანგრძლივი მოლაპარაკებებისა და გაფრთხილებების მიუხედავად აქ გრძელდებოდა ეთნიკური წმენდა. ამიტომ 1999 წელს ამ პროცესში ჩაერთო ნატოს შეიარაღებული ძალები, რომლებმაც განახორციელეს სერბიის ქალაქების საავიაციო დაბომბვები. ამჟამად კოსოვოს ტერიტორიაზე შეყვანილია ნატოს სამშვიდობო ძალები, თუმცა მდგომარეობა კვლავ ფეთქებადსაშიშია. კოსოვო ფორმალურად სერბიის ნაწილია, თუმცა ფაქტიურად გაეროს მმართველობის ქვეშ მყოფ საერთაშორისო პროტექტორატს წარმოადგენს. 2000 წლის სექტემბერში გაყალბებული საპრეზიდენტო არჩევნებისა და მასობრივი სახალხო გამოსვლების შემდეგ სერბიის ხელისუფლებაში ოპოზიციონერი ვოისლავ კოშტუნიცა მოვიდა. 2003 წლის თებერვალში იუგოსლავიის სკუპშინამ გამოაცხადა ახალი სახელმწიფოს - სერბიისა და მონტენეგროს კავშირის დაფუძნება. მანამდე ორივე რესპულიკის პარლამენტებმა დაამტკიცეს ახალი კავშირის კონსტიტუცია.

[რედაქტირება] მემკვიდრეობა

• ღირშესანიშნაობები - დურმიტორის ეროვნული პარკი, კოტორი და მისი ყურე, სტარი რასი და სოპოჩანი, სტუდენიცას მონასტერი.