Lazio
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O Lazio é unha rexión administrativa da Italia central de case 5,5 millons de habitantes, con capital en Roma. Limita ao noroeste coa Toscana, ao norte coa Umbria, ao noreste coas Marcas, ao leste co Abruzzo e Molise, ao sureste coa Campania e ao suroeste co mar Tirreno. No seu interior encóntrase a Cidade do Vaticano.
Índice |
[editar] Xeografía
O Lazio, rexión do centro de Italia, colócase na zona central do mar tirrénico e cupa 17.203 km² de territorio italiano, extendéndose dos Apeninos ao mar Tirreno. O seu territorio non presenta caractetísticas físicas homoxéneas e poderíase dicir que se caracteriza por unha forte heteroxeneidade. É un territorio prevalentemente montañoso e con zonas de outeiros, con algunhas chairas próximas á zona costeira. Os outeiros ocupan o 54% do seu territorio e as montañas o 26,1%, ocupando as chairas o restante 19,9% desta rexión. Partindo do noroeste da rexión, encontramos tes grupos montañosos de modestas dimensións: os Montes Volsini, os Montes Cimini e os Montes Sabatini. Estes grupos montañosos comparten a súa orixe volcánica, testimoniada, ademáis de polos elementos xeolóxicos da zona, pola presenza en cada un de un lago: o Lago de Bolsena nos Volsini, o lago de Vico nos Cimini e o Lago de Bracciano nos Sabatini. Estas montañan descenden cara a chaira mariña ao oeste e cara o val do Tíber ao este, as dúas chairas laziais máis septentrionais.
Na parte oriental do Lazio, encóntranse os cumios máis altos da rexión, que acadan cos Montes da Laga nos 2458 m do Gorzano o seu punto máis alto. Trátase, esta, dunha pequna parte dos Apeninos, que corre diagonalmente de norte a sur. Aquí tamén atopamos os grupos montañosos dos Montes Reatin, os Montes Sabini, os Montes Simbruini e os Montes Ernici. No Lazio meridional central, partindo dos altos de Albani, atopamos toda unha serie de grupos montañosos, que corren paralelos aos Apeninos, dos que están separados polo Val da Ciociaria, onde están os ríos Sacco e Liri, e que terminan no Tirreno perto da fronteira coa Campania; trátase dos Montes Lepini, os Montes Ausoni e os Montes Aurunci. Os altos de Albani tamén teñen orixe volcánica e teñen lagos da mesma orixe. Este lagos son numerosos e entre outros están o Lago de Albano e o de Nemi. A costa lacial é moi regular, baixa e areosa, aínda que hai algunhas excepcións como o Cabo Linaro ao sur de Civitavecchia, a foz do Tíber entre os concellos de Roma e Fiumicino; ao sur do río encontramos sucesivamente o promontorio dos concellos de Anzio e Nettuno, o monte Circeo, que se ergue aillado entre mar e terra, e o promontorio de Gaeta, xa chegando ao límite coa Campania. Mesmo diante de Gaeta encóntrase o arquipélaga de Pontino, composto por seis pequenas illas, todas de orixe volcánica. O Tíber é o maior río da rexión, onde chega procedente da Umbría, primeiro cun percorrido cara o sureste, que posteriormente tornará en sentido suroeste, para atravesar toda a área romana cara o mar. Os principais afluentes de Tíber son o Paglia e o Treia, na ribeira esquerda, e o Nera e o Aniene na faixa dereita. Máis ao sur, cun andamento que recorda ao Tíber encontramos o Sacco e o Liri, mentres na parte septentrional da rexión encontramos outros ríos menores como o Fiora, o Marta e o Arreone, que baixan directamente ao mar cun percorrido relativamente breve.
[editar] Clima
O clima da rexión presenta unha importante variabilidade dependendo da zona. En xeral, ao longo da faixa costeira, os valores da temperatura varían entre os 9º-10ºC de xaneiro e os 24º-25ºC de xullo. As precipitacións escasean no treito costeiro septentrionais. Conforme se vai entrando cara o interior da rexión, vanse acentuando as características de continentalidade con maiores diferenzas térmicas. Os invernos son máis fríos que na costa, podendo acadar temperaturas próximas a 0ºC nas noites de inverno. Mesmo algunha vez nevou na propia cidade de Roma.
[editar] División administrativa
A rexión do Lazio divídese en 5 provincias:
As principais cidades da rexión son:
| Pos. | Concello | Prov. | Habitantes |
|---|---|---|---|
| 1 | Roma | RM | 2.698.872 |
| 2 | Latina | LT | 113.998 |
| 3 | Guidonia Montecelio | RM | 76.911 |
| 4 | Aprilia | LT | 64.648 |
| 5 | Fiumicino | RM | 61.019 |
| 6 | Viterbo | VT | 60.516 |
| 7 | Pomezia | RM | 52.465 |
| 8 | Tivoli | RM | 51.857 |
| 9 | Civitavecchia | RM | 51.388 |
| 10 | Velletri | RM | 51.042 |
| 11 | Anzio | RM | 48.437 |
| 12 | Frosinone | FR | 48.197 |
| 13 | Rieti | RI | 47.165 |
| 14 | Terracina | LT | 42.875 |
| 15 | Nettuno | RM | 42.361 |
[editar] Turismo
O Lazio é importate na cultura italiana e europea polos seu contidos históricos, artísticos, arqueolóxicos, arquitectónicos, relixiosos e culturais. O inmenso patrimonio que contén a cidade de romo é só un entre unha inmensidade de puntos de interese, vilas, igrexas, mosteiros, monumentos e sitos variados da rexión. Os sitios de interese turístico en Roma espállanse no tempo e nas formas. Das áreas arqueolóxicas, a primeira de todas o Foro Romano, aos monumentos, como o Colosseo que identifica a cidade, ás igrexas, que coa Basílica de San Pedro no Vaticano son o epicentro do catolicismo, os arcos, as pontes, as fontanas, as murallas e as súas portas, os obeliscos, as prazas e as rúas. Todo isto, sen esquecer a amplísima riqueza museística que ofrece a cidade eterna. Ademáis de roma, hai moitos sitios de interese arqueolóxico que hai que visitar no Lazio. Desde os presentes na veciña Ostia Antica, á Villa Adriana en Tivoli, o Templo de Giove Anxur en Terracina ou os restos do Forum Apii perto de Sezze, de Lavinium en Pomezia, os restos etruscos da necrópole da Banditaccia perto de Cerveteri, a Necrópole de Tuscania ou a de Colle dei Monterozzi en Tarquinia. Sitios importantes tamén son as cidades fortificadas prerromanas: a acrópole de Alatri, moi ben conservada, a de Ferentino co mercado romano ou as de Atina e Arpino. Tamén son universalmente coñecidas as abadías de Montecassino, Subiaco, Casamari, Trisulti e Fossanova. Un grande fluxo turístico é atraído polas fontes termais de [[Fiuggi] e as localidades costeiras de Spergola, Sabaudia e Terracina.
[editar] Deportes
As principais entidades deportivas da rexión son os clubes de fútbol A.S. Roma e S.S. Lazio. Roma foi sede dos XVII Xogos Olímpicos no ano 1960.
| Rexións de Italia |  |
|
|
Abruzzo | Basilicata | Calabria | Campania | Emilia-Romagna | Friuli-Venecia Giulia | Lacio | Liguria | Lombardía | Marche | Molise | Piemonte | Puglia | Sardeña | Sicilia | Toscana | Trentino-Alto Ádige | Umbria | Valle d'Aosta | Véneto |
||
