Κλίμακα Μποφόρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η κλίμακα Μποφόρ είναι ένας εμπειρικός τρόπος μέτρησης της έντασης των ανέμων, που βασίζεται στην παρατήρηση των αποτελεσμάτων του ανέμου στη στεριά ή τη θάλασσα.

Πίνακας περιεχομένων 1 Ιστορία 2 Η κλίμακα 3 Κλίμακα Μποφόρ και ταχύτητα ανέμου 4 Απαγορευτικό απόπλου 5 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία] Ιστορία

Η κλίμακα επινοήθηκε το 1806 από τον Ιρλανδό ναύαρχο και υδρογράφο Φράνσις Μποφόρ (Francis Beaufort), προκειμένου να τυποποιηθεί η περιγραφή των καιρικών συνθηκών και να διευκολυνθεί η συνεννόηση των ναυτιλλομένων. Ο Μποφόρ ήταν επικεφαλής της υδρογραφικής υπηρεσίας του αγγλικού ναυτικού και επινόησε μια απλή κλίμακα δεκατριών βαμθών (0-12) για την εμπειρική μέτρηση των ανέμων, βασισμένη καταρχήν στα αποτελέσματα που είχε ο άνεμος στα πανιά ενός αγγλικού πολεμικού πλοίου: από τον άνεμο που μόλις αρκούσε για την ώθησή του, έως "αυτόν που κανένα πανί δεν μπορεί ν' αντέξει". Η χρήση της κλίμακας είχε καθιερωθεί στα ημερολόγια των πλοίων κατά το 1830, ενώ υιοθετήθηκε σαν έγκυρη το 1835 από το πρώτο Διεθνές Μετεωρολογικό Συνέδριο των Βρυξελλών. Το 1838 υιοθετήθηκε από το Βρετανικό Ναυαρχείο, ενώ το 1874 η Διεθνής Μετεωρολογική Επιτροπή αποφάσισε τη διεθνή χρήση της.

Το 1906, με την έλευση της ατμοκίνησης τροποποιήθηκε έτσι ώστε να περιγράφει τα αποτελέσματα του ανέμου στη θάλασσα κι όχι στα πανιά. Το 1923 ο Τζορτζ Σίμπσον, τότε διευθυντής της βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, πρόσθεσε στην κλίμακα την περιγραφή των αποτελεσμάτων του ανέμου στην ξηρά, και συσχέτισε τους βαθμούς της κλίμακας με την ταχύτητα του ανέμου (βλ. παρακάτω).

Το 1946 η κλίμακα επεκτάθηκε έως τον 17ο βαθμό, κυρίως να περιλάβει ορισμένους τροπικούς τυφώνες. Η δεκαεπταβάθμια κλίμακα σήμερα χρησιμοποιείται μόνο στην Κίνα και την Ταϊβάν για να περιγράψει τέτοιου είδους φαινόμενα. Στις υπόλοιπες περιοχές συνήθως προτιμάται η κλίμακα Σαφίρ-Σίμπσον, της οποίας το 1 αντιστοιχεί περίπου στο 12 της κλίμακας Μποφόρ, χωρίς να υπάρχει άλλη αναλογία στα μεγαλύτερα μεγέθη.

Η κλίμακα Μποφόρ χρησιμοποιείται εκτεταμένα στα δελτία καιρού και τις μετεωρολογικές προγνώσεις.

[Επεξεργασία] Η κλίμακα

Μποφόρ	Χαρακτηρισμός ανέμου	Χαρακτηρισμός θάλασσας	Φαινόμενα
			στην ξηρά	στη θάλασσα
0	Νηνεμία (άπνοια)	Γαλήνια	Δεν φυσά άνεμος, ο καπνός υψώνεται κατακόρυφα.	Επίπεδη, κατοπτρική επιφάνεια ("λάδι")
1	Υποπνέων (ελαφρύ αεράκι)	Ρυτιδούμενη	Ο άνεμος μετακινεί τον καπνό.	Το νερό κάνει μικρές "ρυτίδες".
2	Ασθενής (ελαφριά αύρα)	Ήρεμη	Ο άνεμος γίνεται αισθητός στο δέρμα, τα φύλλα κινούνται.	Μικρά κυματάκια που δεν "σπάνε".
3	Λεπτός (γλυκιά αύρα)	Λίγο ταραγμένη	Φύλλα και μικρά κλαριά κινούνται διαρκώς.	Τα μικρά κύματα αρχίζουν να σπάνε και εμφανίζεται λίγος αφρός ("προβατάκια").
4	Μέτριος (μέτρια αύρα)	Λίγο ταραγμένη ως ταραγμένη (μέτρια)	Ο άνεμος σηκώνει σκόνη και πεσμένα χαρτιά. Τα κλαδιά αρχίζουν να κινούνται.	Μικρά κύματα.
5	Λαμπρός	Ταραγμένη	Μικρά δέντρα αρχίζουν να κινούνται.	Μεγαλύτερα κύματα (περ. 1,2 μ.), εμφανίζεται αφρός και σταγονίδια νερού (πίτυλος).
6	Ισχυρός	Κυματώδης	Μεγάλα κλαδιά κινούνται κι ο αέρας σφυρίζει. Η χρήση της ομπρέλας γίνεται δύσκολη.	Μεγάλα κύματα με αφρώδεις κορυφές και έντονο πίτυλο.
7	Σφοδρός	Κυματώδης έως πολύ κυματώδης	Τα δέντρα κινούνται και το περπάτημα γίνεται δύσκολο.	Η θάλασσα φουσκώνει και ο αφρός αρχίζει να σχηματίζει λωρίδες.
8	Θυελλώδης	Πολύ κυματώδης έως τρικυμιώδης	Κλαριά σπάνε, η οδήγηση γίνεται δύσκολη.	Σχετικά ψηλά κύματα που αρχίζουν να σπάνε. Ο αφρός σχηματίζει λωρίδες.
9	Θύελλα	Τρικυμιώδης	Κλαδιά σπάνε, ζημιές σε καμινάδες, σκεπές.	Μεγάλα κύματα (6 μ.) με πυκνό αφρό, που σπάνε και διπλώνουν.
10	Ισχυρή θύελλα	Πολύ τρικυμιώδης	Δέντρα ξεριζώνονται, πολλές ζημιές στο εξωτερικό των κτιρίων.	Πολύ ψηλά κύματα, η θάλασσα ασπρίζει. Η ορατότητα μειώνεται.
11	Σφοδρή θύελλα	Μαινόμενη	Μεγάλες ζημιές σε κτίρια, αυτοκίνητα, πάρκα.	Εξαιρετικά ψηλά κύματα, μικρή ορατότητα.
12	Λαίλαπα ή τυφώνας	Παράφορη	Σοβαρές καταστροφές σε μεγάλη έκταση.	Τεράστια κύματα. Ο αέρας γεμίζει με αφρό και πίτυλο, η θάλασσα ασπρίζει εντελώς. Ελάχιστη έως μηδενική ορατότητα.

[Επεξεργασία] Κλίμακα Μποφόρ και ταχύτητα ανέμου

Οι βαθμοί της κλίμακας συσχετίζονται με την ταχύτητα του ανέμου, όπως αυτή μετριέται από ένα ανεμόμετρο με τον εμπειρικό τύπο

όπου v είναι η ταχύτητα του ανέμου σε m/s και B οι βαθμοί Μποφόρ. Αν η ταχύτητα μετριέται σε άλλες μονάδες ισχύουν οι τύποι:

(όταν η ταχύτητα μετριέται σε κόμβους)

(για km/h)

Αντίστροφα, το μέγεθος Μποφόρ μπορεί να υπολογιστεί προσεγγιστικά από την ταχύτητα του ανέμου με τη σχέση

η οποία ισχύει ικανοποιητικά για μεγέθη μεταξύ 3 και 10.

Μποφόρ	Ταχύτητα ανέμου				Ύψος κυμάτων (m)
	m/s	km/h	mph	kn	Ανοιχτή θάλασσα (Ατλαντικός)	Αβαθή, όρμοι και λίμνες
0	0,0 − <0,3	0	0 − <1,2	0 − <1	−	−
1	0,3 − <1,6	1 − 5	1,2 − <4,6	1 − <4	0,0 − 0,2	0,05
2	1,6 − <3,4	6 − 11	4,6 − <8,1	4 − <7	0,5 − 0,75	0,6
3	3,4 − <5,5	12 − 19	8,1 − <12,7	7 − <11
4	5,5 − <8,0	20 − 28	12,7 − <18,4	11 − <16	0,8 − 1,2	1,0
5	8,0 − <10,8	29 − 38	18,4 − <25,3	16 − <22	1,2 − 2,0	1,5
6	10,8 − <13,9	39 − 49	25,3 − <32,2	22 − <28	2,0 − 3,5	2,3
7	13,9 − <17,2	50 − 61	32,2 − <39,1	28 − <34	3,5 − 6,0	3,0
8	17,2 − <20,8	62 − 74	39,1 − <47,2	34 − <41	πάνω από 6,0	4,0
9	20,8 − <24,5	75 − 88	47,2 − <55,2	41 − <48
10	24,5 − <28,5	89 − 102	55,2 − <64,4	48 − <56	έως 20,0	5,5
11	28,5 − <32,7	103 − 117	64,4 − <73,6	56 − <64	πάνω από 20,0	−
12	>32,7	>118	>73,6	>64

[Επεξεργασία] Απαγορευτικό απόπλου

Μετά την τραγωδία του οχηματαγωγού "Ηράκλειον" το 1966, που απέπλευσε με άνεμο 9 και πλέον μποφόρ, ακολουθώντας τη μέχρι τότε τακτική του "απόπλου κατά κρίση πλοιάρχου", με αποτέλεσμα στη συνέχεια να υποστεί μετατόπιση φορτίου και να βυθιστεί, με 217 θύματα, θεσπίστηκε το μέτρο της απαγόρευσης απόπλου "λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών", λεγόμενο κοινώς απαγορευτικό απόπλου. Το απαγορευτικό όμως αυτό ισχύει κάθε φορά μόνο για επιβατηγά και οχηματαγωγά πλοία υπό ελληνική σημαία. Συνεπώς δεν περιλαμβάνονται φορτηγά πλοία, ιστιοφόρα, πολεμικά, ιδιωτικά και πάσης φύσεως υπό ξένη σημαία. Το προστατευτικό αυτό μέτρο επιβάλλεται από τις ελληνικές λιμενικές Αρχές όταν η ΕΜΥ εκδώσει δελτίο θυελλωδών ανέμων και επικίνδυνων καιρικών φαινομένων με ανέμους 9 μποφόρ και άνω όχι μόνο για τον λιμένα απόπλου αλλά και για οποιαδήποτε περιοχή που περιλαμβάνεται στη διαδρομή του προς απόπλου πλοίου.

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η κλίμακα Μποφόρ από το 1ο ΤΕΕ Χίου.

Το άρθρο βασίστηκε στο αντίστοιχο της Γερμανικής Βικιπαίδειας.